PRIX GALIEN NEDERLAND 2022 MEDTECH INNOVATION AWARD PHARMACEUTICAL AWARD BIOLOGICAL AWARD RESEARCH AWARD P. 6 P. 9 P. 10 P. 11 P. 12 Interview Manuela Joore “Team medespelers begeleidt ontwikkeling nieuwe producten” Interview Marc Bonten “Klinische trials sneller, efficiënter en breder georiënteerd maken” Juryvoorzitter Koos Burggraaf ”Fundamentele problemen die ten grondslagliggen aan ziekten wordenmet doelgerichtemedicijnen aangepakt” P. 13 P. 16 P. 32 Interview Nicky Hekster “De Belofte van Artificial Intelligence” Juryvoorzitter Lisette van Gemert-Pijnen “Afgelopen jaren is de prijs uitgereikt aanbedrijvendie ook daadwerkelijk de zorg geïnnoveerd hebben.” Genomineerde Myriam Chalabi “De combinatie van onderzoek en kliniek is prachtig, maar zeker ook uitdagend” Genomineerde Frances deMan “In elk onderzoek zit een observatie die mij verder brengt” Genomineerde Wiktor Szymanski “Wat in het hoofd van enkelemensen zat is uitgegroeid tot een community”
2 | PRIX GALIEN NEDERLAND 2020-2021 HERE UNTIL THE DAYWEBEAT HIV NP-NL-HVX-ADVT-220002 Maart 2022
PRIX GALIEN NEDERLAND 2022 Prix Galien Magazine Dit magazine wordt jaarlijks uitgebracht ter ere van de uitreiking van de Prix Galien Awards en introduceert de kandidaten en genomineerden die in aanmerking komen voor deze Awards. EINDREDACTIE Prix Galien Nederland Philip de l’Orme E-mail: philip.delorme@prixgalien.nl UITGEVER DelOrme Media Group B.V. Koningin Emmalaan 35 1191 BL Ouderkerk aan de Amstel ONTWERP ENOPMAAK Drukkerij Confiance B.V. INTERVIEWS Jenneke van de Streek / Tussen de Lijnen Michiel Tent CONTACTGEGEVENS Prix Galien Nederland Philip de l’Orme Secretary General Prix Galien Nederland p/a Koningin Emmalaan 35 1191 BL Ouderkerk aan de Amstel M: +31 (0)6 54 370 731 E-mail: philip.delorme@prixgalien.nl www.prixgalien.nl Alle rechten voorbehouden. Geen enkel bestanddeel van deze uitgave noch de gehele uitgave mag worden verveelvoudigd, openbaar gemaakt of bewaard in een documentatiesysteem door middel van druk, fotokopie, microfilm of enige andere techniek dan na schriftelijke toestemming van de uitgever. Meningen en beweringen, geuit in de artikelen en in de mededelingen in deze uitgave zijn die van de auteur(s) en behoeven niet noodzakelijkerwijs overeen te komen met die van de redactie en van de uitgever. De uitgave wordt met de grootst mogelijke zorgvuldigheid samengesteld. Fouten (in de gegevensverwerking) kunnen echter niet altijd worden voorkomen. Met het oog hierop en omdat de ontwikkelingen in de medische wetenschap snel voortschrijden, wordt de lezer aangeraden onafhankelijk inlichtingen in te winnen en/of onderzoek te verrichten wat betreft de vermelde diagnostische methoden, doseringen van medicijnen enzovoort. Aan deze uitgave kunnengeen rechtenwordenontleend.De redactie en de uitgever wijzen elke verantwoordelijkheid of aansprakelijkheidvoorde juistheidvandegegevens af en garanderen noch ondersteunen enig product of enige dienst geadverteerd in deze uitgave, noch staan garant voor enige door de vervaardiger van dergelijke producten of diensten gemaakte beweringen. FREQUENTIE Verschijnt eenmaal per jaar P. 6 P. 5 P. 13 P. 32 P. 9 P. 16 Interview Marc Bonten “Klinische trials sneller, efficiënter en breder georiënteerd maken” Voorwoord Philip de l’Orme “Actors win Oscars. Innovators win…. ” Interview Nicky Hekster “De Belofte van Artificial Intelligence” Interview Manuela Joore “Teammedespelers begeleidt ontwikkeling nieuwe producten” Juryvoorzitter Koos Burggraaf ”Galenus heeft een erfenis waar velen van ons alleen van kunnen dromen.” Juryvoorzitter Lisette van Gemert “Afgelopen jaren is de prijs uitgereikt aan bedrijven die ook daadwerkelijk de zorg geïnnoveerd hebben.’” En verder: 8 Jury Prix Galien Awards 2022 13 Iris van Bemmel: FME en de Prix Galien MedTech Innovation Award 22 Voormalig winnaars Prix Awards 34 Referenties en bijsluiters 38 Programma uitreiking Prix Galien Awards 3
INHOUD MEDTECH INNOVATION AWARD 2022 18 Curasoft Curasoft B.V. 19 Enatom VIEMR B.V. 20 Power of Four concept - Krios G4 / Selectris X inside ThermoFischer Scientific 21 Scinus Scinus Cell Expansion Netherlands BV PRIX GALIEN PHARMACEUTICAL AWARD 2022 24 Evrysdi® Roche Nederland 25 Pemizyre® Incyte Biosciences Benelux BV 26 Vocabria® + Rekambys® ViiV Healthcare B.V. PRIX GALIEN BIOLOGICAL AWARD 2022 27 Idefirix® Hansa Biopharma 28 Natpar® Takeda Nederland 29 Poteligeo® Kyowa Kirin Pharma B.V. 30 Takzhyro® Takeda Nederland 31 Zolgensma® Novartis Gene Therapies GENOMINEERDEN RESEARCH AWARD KANDIDATEN P. 11 P. 10 P. 12 Genomineerde Myriam Chalabi “De combinatie van onderzoek en kliniek is prachtig, maar zeker ook uitdagend’’ Genomineerde Frances de Man “In elk onderzoek zit een observatie die mij verder brengt’’ Genomineerde Wiktor Szymanski “Wat in het hoofd van enkele mensen zat is uitgegroeid tot een community’’ 4 | PRIX GALIEN NEDERLAND 2022
PRIX GALIEN NEDERLAND 2022 VOORWOORD ‘Actors win Oscars. Innovators win….’ De Prix Galien beloont in Nederland al 29 jaar onderzoek, nieuwe betekenisvolle geneesmiddelen of waardevolle ontwikkelingen op medisch technologisch gebied. Kortom de Prix Galien beloont innovaties in de zorg. Hoewel het in 2020 even leek dat door de Covid19-pandemie ook de beloning voor deze initiatieven zouden sneuvelen. Inmiddels zijn wij nu 3 jaar verder na de laatste ‘live’ uitreiking van de Prix Galien in 2019. De geplande 2020-uitreiking moest geannuleerd worden, wij hadden allemaal wel wat anders aan ons hoofd. In 2021 werd dit alsnog goedgemaakt met een goed uitgevoerde en strak geregisseerde online uitreiking. Het was een zeer bijzondere ervaring voor alle betrokkenen om de Awards in een omgeving als een televisiestudio uit te reiken, zittend aan een tafel met alleen de kandidaten en zonder publiek. Nietalleendeuitreikingwasexceptioneelwanterwasook, vooralsnog eenmalig, deCOVID-19ExcellenceAward ingesteld inde categorieën MedTech en Pharmaceutical. In de eerste categorie werden er zelfs twee winnaars aangewezen: Luscii van Luscii, de spin-off van Focus Crura, die apps en infrastructuur bedachten om de zorg digitaal te ‘ontlasten’ van corona en het Hubrecht instituut in samenwerking met het biotechbedrijf Genmab, voor de ultra high throughput STRIProbot die per etmaal 20.000 PCR-testen kon verwerken en online opleverde. In de categorie Pharmaceutical Award kreeg Comirnaty® van BioNTech / Pfizer de eer. Tijdens deze online-uitreiking werden ook de reguliere Awards bekend gemaakt. Dr. Pieter Vader, inmiddels hoogleraar geworden aan het UMCUtrecht, mocht de Research Award in ontvangst nemen. De Prix Galien Pharmaceutical Awards werden toegekend aan Vitrakvi® (larotrectinib) van Bayer (2020) en Luxturna® (voretigene neparvovec) van Novartis Pharma (2021). De uitreiking is terug te kijken op www.prixgalien.nl. Een ervaring rijker, maar toch …Wij zijn bijzonder verheugd dat wij de draad weer kunnen oppakken en dat de Prix Galien weer op de ‘gewone’ manier kanworden uitgereikt zoals de laatste keer in 2019. Deoogstwasdit jaar10 uitstekendeaanmeldingenvoordeResearch Award 2022, waaruit de jury dr. Myriam Chalabi, dr. Francis de Man en dr. Wiktor Szymanski nomineerden. Vier kandidaten voor de MedTech Innovation Award 2022 en 8 kandidaten voor de Prix Galien Pharmaceutical / - Biological Award. Inderdaad, er wordt met ingang van 2022 onderscheid gemaakt tussen een pharmaceutical - en een biological inzending. Twee verschillende categorieën en dus 2 Awards, waarmee recht gedaan wordt aan de diversiteit van de therapeutische interventies. Wie uiteindelijk met de Awards naar huis mogen gaan, wordt op 16 mei bekend gemaakt tijdens de uitreiking in de Stadsgehoorzaal in Leiden. Dit alles onder leiding van de juryvoorzitters en in de aanwezigheid van de vertegenwoordigers van de kandidaten, genomineerden en genodigden. Met speciale dank aan partner IQVIA en de ambassadeurs van de Prix Galien: Vereniging Innovatieve Geneesmiddelen (VIG), ZonMw, HollandBIO, Leiden Bio Science Park, Medix uitgevers, Computable en FME voor hun nimmer aflatende support. Wij kijken uit naar een bijzondere uitreiking en avond, want Innovators win Prix Galien. • Philip de l’Orme Secretary General Prix Galien Nederland 5
Bonten is microbioloog en zijn onderzoek is vooral epidemiologisch van aard. “Ik zit in de laatste fase van onderzoek naar de toegevoegde waarde van een nieuw geneesmiddel, bij bepaalde patiënten in bepaalde omstandigheden. Als jurylid van de Prix Galien Awards waardeer ik een gedegen studie die in beperkte tijd heel duidelijke antwoorden oplevert en geen ruimte voor twijfel meer laat.” Prof. dr. Marc Bonten arts-microbioloog aan het UMC Utrecht ‘Klinische trials sneller, efficiënter en breder georiënteerd maken’ Coronaheeft niet alleen laten zienhoe snel vaccins ontwikkeldengoedgekeurdkunnenworden, maar ook hoe snel behandelingen van ernstig zieke COVID-19-patiënten geëvalueerd konden worden, in doorlopende studies met een flexibele randomisatieprocedure. Marc Bonten vertelt hoe klinische trials sneller inzichten kunnen genereren. ‘We moeten af van het mantra dat een fase III-studie zes jaar duurt.’ PRIX GALIEN NEDERLAND 2022 6 | PRIX GALIEN NEDERLAND 2022
Multifactorieel en adaptief Met vooruitziende blik was Bonten een van degenen die al in 2013 gingen nadenken over manieren om bij een pandemie versneld inzicht te krijgen in de optimale behandeling van ernstig zieke patiënten. Het resulteerde in het Europese consortium PREPARE: Platform for European Preparedness Against (Re-)emerging Epidemics. Doel was het harmoniseren van grootschalige klinische studies rond infectieziekten. Centraal in de eerste jaren stond de opzet van een adaptieve studie. Uiteindelijk is dat de REMAP CAP-trial geworden, waarbij REMAP staat voor randomized embedded multifactorial adaptive platform. Bonten: ‘Bij een pandemie weet je niet meteen wat de beste therapie is. In het begin wil je waarschijnlijk repurposed drugs gaan testen. In REMAP is de behandeling gerandomiseerd om met voldoende zekerheid uitspraken over de effectiviteit te doen. Het is embedded: ingebouwd in de dagelijkse IC-praktijk, en daardoor weinig tijdrovend. Verder is het multifactorieel: je kunt de effecten van meerdere behandelingen tegelijk bestuderen. En ook heel belangrijk is het adaptieve karakter: op basis van inzichten die je tijdens de studie opdoet, het randomisatieproces al aanpassen.’ Bonten noemt het “eigenlijk van de zotte” dat dit niet gebeurt in de klassieke gerandomiseerde trial, zoals die al 75 jaar bestaat. ‘Als je duizend patiënten behandeling A of B geeft, maar al na 300 patiënten ziet dat A beter werkt, kun je al besluiten meer patiënten A te geven. Op basis van Bayesiaanse statistiek en vooraf geformuleerde beslisregels kun je A en B blijven vergelijken en kijken of het verschil reëel is. Zo ja, dan geef je steeds meer patiënten steeds sneller de beste behandeling: response adaptive randomisation.’ Verloren energie REMAP-CAP was een van de eerste van dergelijke platformstudies. In 2018 begon het includeren; in februari 2020 werd overgeschakeld op de pandemische modus. ‘Daar hadden de protocollen al in voorzien. We konden alle geneesmiddelen die kansrijk leken bij COVID-19 gaan testen, zoals corticosteroïden, tociluzimab, sarulimab, hydroxychloroquine, ritonavir, antistolling, plaatjesremming. Binnenkort publiceren we de resultaten van ACE-remming.’ Bonten heeft in andere ziekenhuizen veel energie verloren zien gaan aan COVID-19trials die te kleinschalig waren en vaak door de feiten werden ingehaald. ‘Wij waren corticosteroïden ook al aan het testen toen de RECOVERY-trial concludeerde dat die de mortaliteit met 20 procent verlagen. Wij waren al dichtbij een soortgelijke conclusie en hebben toen metéén onze eigen analyse afgerond. Zo konden we heel snel de bevindingen bevestigen van RECOVERY, die vooral afdelingspatiënten betroffen, en ze uitbreiden met REMAP-CAP, een populatie van primair IC-patiënten. Waarna we onze studie gewoon hebben voortgezet omdat die multifactorieel is en in een platform zit.’ In minder dan twee jaar tijd heeft REMAP-CAP al met al tot elf conclusies geleid, wat Bonten met trots vervult. Met dank aan de Bayesiaanse statistiek konden deze conclusies sneller en op basis van kleinere patiëntenaantallen getrokken worden dan in klassieke trials. Over de betrouwbaarheid maakt hij zich geen zorgen. ‘Tot nu toe komen alle conclusies uit REMAP-CAP overeen met eerdere of latere resultaten van andere onderzoeken.’ Bonten ziet platformtrials dan ook niet verdwijnen: ‘Iedereen heeft gezien hoe efficiënt ze zijn. Ze schieten als platformpaddestoelen overal op.’ Efficiëntie en urgentie Het PREPARE-project eindigde in 2021; sindsdien gaan de activiteiten door onder de naam ECRAID, de European Clinical Research Alliance for Infectious Diseases. ECRAID is een in Utrecht gevestigde stichting. ‘Doel is het onderzoek naar geneesmiddelen, maar ook naar diagnostiek en preventie rond infectieziekten efficiënter te maken. Niet voor elke studie het wiel opnieuw uitvinden. En we moeten af van het mantra dat een fase III-studie zes jaar duurt. Hoe kan dat sneller en beter?’ Een van de ambities binnen ECRAID is het opzetten van perpetual observational studies: cohorten voor belangrijke infecties zoals bacteriële luchtweginfecties en gecompliceerde urineweginfecties. Deze cohorten faciliteren trials. ‘Stel, er komt een nieuw antibioticum voor de behandeling van gecompliceerde urineweginfecties. Dan hebben wij snel 50 Europese centra klaarstaan die dat ziektebeeld geprotocolleerd bestuderen en de kennis en capaciteit in huis hebben om een trial naar dat middel te kunnen uitvoeren. De ambitie is zo’n trial snel op te starten en uit te voeren, met een hoge recruitment rate bij elk deelnemend centrum.’ In vervolg op REMAP-CAP bereidt ECRAID (internationale) platformstudies voor naar andere infectieziekten, om te beginnen Staphylococcus aureus-bacteriëmie. Bonten legt uit waarom een platformtrial hier op zijn plaats is: ‘Deze infectie komt nog steeds veel voor en er zijnmeerdere onderzoeksvragen over te stellen. Als er maar één vraag beantwoord moet worden, dan heeft een platformtrial weinig meerwaarde boven een klassieke trial. Maar in dit geval zijn er veel aspecten tegelijk te bestuderen die de uitkomst van de patiënt mede bepalen. Wat is de beste therapie om te starten? Hoe lang moet je die geven? Wat is het beste moment om over te gaan van intraveneuze naar orale behandeling? Welke diagnostiek en biomarkers kunnen je helpen? Kan immuunmodulatie een rol hebben, net als bij COVID-19 en influenza? Al deze kun je afzonderlijk bestuderen, maar ze integreren in een platformstudie is in zo’n geval efficiënter.’ Urgentie Over efficiëntie gesproken: in minder dan een jaar tijd zijn COVID-19-vaccins ontwikkeld, getest en goedgekeurd, wat normaal gesproken zeker tien jaar zou duren. Zal de ontwikkeling van geneesmiddelen nu blijvend sneller kunnen plaatsvinden? Bonten: ‘De urgentie maakte bij COVID-19 heel veel mogelijk, dat was fantastisch om te zien. Onder hoge druk wordt alles vloeibaar. Het was ook heel belangrijk dat overheden met voorfinanciering de risico’s afkochten en farmaceuten er vol voor konden gaan. Verder kreeg de beoordeling bij de regelgevende instanties de hoogste prioriteit. Bij minder hoge urgentie zal dat niet weer gebeuren. Ik denk daarom niet dat er structureel veel verandert: de boog kan niet altijd zo gespannen zijn.’ • INTERVIEW 7 ‘Het is eigenlijk van de zotte de randomisatie niet aan te passen aan inzichten die je tijdens de studie opdoet’
Prof. dr. Manuela Joore Maastricht University Dr. Antoinette Maassen van den Brink ErasmusMC Rotterdam Prof. dr. Anke-Hilse Maitland-van der Zee AmsterdamUMC / locatie AMC Amsterdam Voorzitter FIGON Prof. dr. Frans Russel RadboudUMC Nijmegen Professor Russel jureert alleen de Research-kandidaten Prof. dr. Frank Staal, PhD LUMC Leiden Prof. dr. Noortje Swart AmsterdamUMC / locatie VUmc en AMC Amsterdam Prof. dr. Katja Taxis RUG Groningen Prof. dr. Jolanda de Vries RadboudUMC Nijmegen Juryleden Prix Galien Pharmaceutical-, Biological- & Research Awards Juryleden Prix Galien MedTech Innovation Award Prof. dr. Marlies Schijven, MD PhDMHSc Gastro-Intestinal Surgeon AmsterdamUMC Juryvoorzitter 2018 - 2022 Prof. dr. Lisette vanGemert-Pijnen Dir. Center eHealth Research & Wellbeing, University of Twente Enschede Juryvoorzitter per 1 mei 2022 Professor Van Gemert heeft namens Nederland tevens zitting in de internationale Prix Galien-jury Drs. Cathy van Beek, MCM CEO Consultancybureau Leading Sustainable Health Care Nijmegen Dr. Lies van Gennip Toezichthouder en strategisch adviseur op het gebied van ICT en innovatie in de zorg Leiden Dr. Nicky Hekster Executive Professor Business Analytics and Artificial Intelligence, TIAS Tilburg Prof. dr. Heleen Riper, PhD Full Professor eMental-Health/ clinical psychology VU Amsterdam Prof. dr. Jan Maarten Schraagen Principal Scientist atTNOHumanFactors Soesterberg Prof. dr. ir. Ruud Verdaasdonk ChairHealthTechnology Implementation, TechMedCenter, Universiteit Twente. Prof. dr. Roos Masereeuw Universiteit Utrecht 8 | PRIX GALIEN NEDERLAND 2022 Prof. dr. Koos Burggraaf Leiden Academic Centre for Drug Research (LACDR), Universiteit Leiden Juryvoorzitter Professor Burggraaf heeft namens Nederland tevens zitting in de internationale Prix Galien-jury Prof. dr. Ton de Boer Voorzitter van het CBG Utrecht Professor de Boer jureert alleen de Research-kandidaten Prof. dr. Teun van Gelder LUMC Leiden Prof. dr. Marc Bonten UMC Utrecht
PRIX GALIEN NEDERLAND 2020-2021 JURYVOORZITTER Prof. dr. Koos Burggraaf CEO Centre for Human Drug Research (CHDR) Galenus heeft een erfenis waar velen van ons alleen van kunnen dromen. Praktiserend in de traditie vanHippocrates, waaraan hij het nodige toevoegde, domineerde het geneeskundig systeem van deze Grieks/Romeinse arts demedische wetenschap ongeveer 1500 jaar. Hij studeerde in zijn geboorteplaats Pergamon, Smyrna, Korinthe en Alexandrië en sloot zijn succesvolle carrière af als arts van verschillende Romeinse keizers. Galenus hechtte veel waarde aan klinische waarneming, deed experimenten op dieren en verrichtte dissecties. Hij beschreef bijvoorbeeld dat urine niet in de blaas, maar in de nieren wordt gevormd en schreef verhandelingen over de ademhaling en de functie van zenuwen. Zijn (medisch) oeuvre wordt geschat op tenminste 100 boeken. Natuurlijk er is veel veranderd in het ontrafelen van ziekte(s) en de behandelingen die vandaag worden toegepast. Toch zijn er veel waardevolle dingen behouden gebleven. Nog steeds is het gebruikelijk en verstandig om kennis te nemen (te leren van) het werk van collega’s die op een andere plaats dan je geboorteplaats het vak uitoefenen en blijft het van eminent belang om waar te nemen, opgedane inzichten te delen. Dat zien we ook bij de Research Award en de prijzen voor innovatieve geneesmiddelen. De laatste prijs is dit jaar opgedeeld in tweeën: een Pharmaceutical Award en een Biological Award. Met die opdeling is uiteraard niet bedoeld dat ‘farmaceutica’ niet via een biologisch mechanisme werken, maar wordt recht gedaan aan de verschillende manieren waarop geneesmiddelen tegenwoordig worden ‘gemaakt’: via chemische synthese of met behulp van biotechnologische methoden. De genomineerden voor de Research Award staan, net als Galenus, op de schouders van anderen. Maar daar blijft het niet bij: in hun carrière tonen ze een groot vermogen om gegevens uit verschillende disciplines te combineren en die gegevens met veel creativiteit en originaliteit te integreren om daarmee nieuwe wegen in te slaan. Hun inspanning dient om inzicht te krijgen en oplossingen te vinden voor de klinische uitdagingen van vandaag en morgen. Dat deze aanpak werkt is te zien bij de genomineerde innovatieve geneesmiddelen. De ontrafeling van de fundamentele problemen die ten grondslag liggen aan ziekten worden met doelgerichte medicijnen aangepakt en daarmee komen werkzame therapieën beschikbaar. Opvallend is dat de meeste genomineerde geneesmiddelen bedoeld zijn voor relatief kleine populaties. Dat kan verschillende oorzaken hebben: de stand van de wetenschap, de urgentie van de medische noodzaak, bedrijfsmatige overwegingen, etc. Wat ook de reden moge zijn als de parallel met Galenus doorzet dan is er ook hoop voor patiënten met veel voorkomende ziekten. Want Galenus behandelde niet alleen uitverkorenRomeinse keizers, zijn belangrijkste taakwas als omarts te zorgen voor de vele gladiatoren die voor hun leven vochten. • ‘Fundamentele problemen die ten grondslag liggen aan ziekten worden met doelgerichte medicijnen aangepakt’ 9 PRIX GALIEN NEDERLAND 2
Haar onderzoek begon klein, werd steeds groter en kreeg internationaal grote bekendheid. Inmiddelswachten artsen zelfs op de resultaten van vervolgstudies. MyriamChalabi is opweg internationaal expert voor immuuntherapie bij maagdarmtumoren teworden. En voor haar belangrijker: grondlegger van neoadjuvante immuuntherapie als standaardbehandeling voor patiëntenmet vroeg stadiumdarmkanker. Chalabi was al bijna internist-oncoloog, toen zemet onderzoek startte. Met nog eenpaarmaandenopleiding eneenverdiepingsstage voor deboeg, kwamze via een collega in aanrakingmet een studienaar immuuntherapiebij borstkanker. Haar collegawerktedaarvoor in het vermaarde JohnsHopkinsHospital inBaltimore. Chalabi wilde eengelijksoortige studiedoenbij tumoren inhetmaagdarmkanaal envertrokooknaar deVerenigde Statenwaar zedeopzet vande NICHE-studie schreef, een studienaar neoadjuvante immuuntherapie bij patiëntenmet eenvroeg stadiumdarmkanker. “Bijmij was het meer depassie voor onderzoek, dandewil omtepromoveren. Ik werdgestimuleerddoor voorbeeldenvan anderendieonderzoekmet immuuntherapiededenendacht: ‘Datwil ikook.’” Niemandanderswerktenog aanneoadjuvante immuuntherapiebij darmkanker. “Ikhadgeen ideewat ik konverwachten. Als het goed zougaan, zouhet heel PRIX GALIEN NEDERLAND 2022 RESEARCH AWARD ‘De combinatie van onderzoek en kliniek is prachtig, maar zeker ook uitdagend’ GENOMINEERDE RESEARCH AWARD Myriam Chalabi bijzonder zijnomde eerste indewereld te zijn.” Enhet ging goed. De eerstedriepatiëntenmet een subtype vandarmkankermet veel fouten inhet dna (deficiëntmismatch repair, dMMR) reageerden allen binnenvierweken. Enna twintig patiëntenhadnog steeds iedereen binnenvierwekeneenprachtige respons. “Honderdprocent respons, dat kennenwe indeoncologieniet. Indie tijdwas er een studienaar neoadjuvante chemotherapiebij darmkanker. Hier hadmaar 5procent vandedMMR-darmkankers eenmooie respons. Dat verschilmet ons resultaatwas zógroot.Wij hebbende eerste resultatenna40 patiëntengepubliceerd, maarwemoestende studienadeze resultaten wel uitbreiden.” Neoadjuvante immuuntherapiebleek al snel eenmooie formule, dus volgde een tweede studie. Intussenheeft ze vier studies onderhanden. Ookbij patiënten zondermutaties inde tumor –85procent vande darmkankerpatiënten–die inde gemetastaseerde settingniet op immuuntherapie reageerden–ging zeneoadjuvante immuuntherapie onderzoeken. “We kregenveel kritiek, maar hebbenhet tochgedaan vanuit de kennis vandemicro-omgeving vande tumor endehypothese datmensen ineenvroeg stadiumwel degelijk konden responderen. Enwe zagen tochbij 27procent een respons. Dit onderzoeksresultaat verwachtenwedit jaar te kunnenvaliderenmet eengrotere groep patiënten.” Het klinische resultaat vanhaar onderzoek is direct zichtbaar. “Iedere keer is hetweer bijzonder omtegeneenpatiënt te zeggen dat de tumor invierweken tijdveel kleiner is gewordenof vaak zelfs geheel verdwenen.”Maar daarnaast valt nog veel aan translationeel onderzoek tedoenbinnendie eneNICHE-studie. “Er ligt eengoudmijn aandata.Watmaakt het bijvoorbeelddat 30procent reageert op behandeling? Enhoe kunnenwede rest zover krijgendat zeook reageren?Kunnenwe vindenwelkmolecuul wemoetenblokkeren?” Chalabi’s ‘klinische’ droomvoor de korte termijn is dat neoadjuvante immuuntherapie standaardzorgwordt voor patiëntenmet dMMR darmkanker. Opde lange termijnhoopt zeopvoorhand te kunnen voorspellenwelkepatiëntmet eenmaagdarmtumor baat heeft bij welke combinatie van immuuntherapieof chemotherapie. Als onderzoeker droomt ze ervanominternationaal eenvande experts in immuuntherapiebijmaagdarmtumoren teworden. In2021kreeg zemeer onderzoeksruimte. Dehelft vande tijdkan zebesteden aanklinischwerk, de anderehelft aan onderzoek. “De combinatie vanonderzoek enkliniek is prachtig, maar ook zeker uitdagend. Jeweet vanuit de kliniekwat er nodig is inhet onderzoek, endaarnaast zie jededirecte resultatenvan jeonderzoekbij depatiënt. Dat hoop iknogheel lang teblijvendoen.” •
DeMan is de enige niet-clinicus van de onderzoeksleiders, maar spreekt als medisch bioloog en epidemioloog zowel de talen van de kliniek als het laboratorium. “Daardoor kan ik echt translationeel onderzoek doen en klinische uitkomsten vertalen naar een moleculaire basis.” Haar ambitie is om een therapie voor rechtzijdig hartfalen te ontwikkelen. Ze hoopt over tien jaar iets te hebben. “Dat is ambitieus”, erkent ze. “De stap van laboratorium naar de kliniek is enorm. Soms denk je dat je het begrijpt, maar dan blijkt het toch wat ingewikkelder. Dan is het een uitdaging om een alternatieve hypothese te verzinnen. In elk onderzoek zit een observatie die mij verder brengt. Ik vind het heel leuk om dat puzzelstukje te vinden.” Een grote doorbraak in haar onderzoek was de ontdekking dat het hart wèl goed pompt, maar dat het veel stijver wordt. “Ik wist uit onderzoek naar linkszijdig hartfalen van het bestaan van het molecuul titine. In een naburig laboratorium deden ze daar experimenten mee. ‘Waarom zouden wij dat niet proberen?’ dacht ik. Als het ons lukt om dat molecuul soepel te maken, dan kunnen we mogelijk de stijfheid voorkomen of herstellen.” Eerst heeft ze bij patiënten gemeten of het molecuul een rol speelt in de verstijving en of het de prognose beïnvloedt. Nu kijkt ze in diermodellen hoe de verstijving zich in de tijd ontwikkelt en welk moment van ingrijpen het beste is om verstijving te voorkomen. Als leider van de onderzoeksgroep maakt DeMan zich sterk voor haar team. “De wetenschappelijke carrière van een postdoc is heel lastig. Als je geen persoonlijke beurzen binnenhaalt, is het heel moeilijk om je te ontwikkelen. Maar onderzoeken doe je niet alleen met mensen die een hoogleraarschap ambiëren. Ik heb ook mensen nodig die het lab runnen. Ik heb een hele goede postdoc die van het handwerk op het lab houdt, maar minder succes heeft bij het aanvragen van persoonsgebonden subsidies. Die wil ik graag behouden. Want dat geeft mij ruimte om onderzoek op te zetten. Het zou daaromfijn zijn als er meer gekeken wordt naar de wetenschappelijke prestaties van het team.” Even gedreven is ze als het gaat om de wetenschappelijke carrière van vrouwen. “We kunnen heel hard roepen dat we meer vrouwelijke hoogleraren willen hebben, maar als je ze al kwijtraakt in de postdoctorale fase, dan moet er iets in de arbeidsvoorwaarden worden veranderd. Nu missen we mensen en misschien zijn dat juist wel heel sterke vrouwelijke wetenschappers.” • ‘In elk onderzoek zit een observatie die mij verder brengt’ RESEARCH AWARD GENOMINEERDE RESEARCH AWARD Frances de Man Frances deMan is een ambitieus onderzoeker die een therapie voor rechtszijdig hartfalenwil ontwikkelen. Met kennis van zowel laboratoriumtechnieken als epidemiologie, lukt het haar omgoed translationeel onderzoek te doen. Daarbij is ze een zeer betrokken leider van haar onderzoeksteamenmaakt zich sterk voor het benutten van iedersmogelijkheden. Frances deMan wilde tijdens de wetenschappelijke stage van haar studieMedische biologie graag klinisch onderzoek doen. Ze begon op de afdeling Longziekten van het AmsterdamUMC, locatie VUmc, met onderzoek naar rechtszijdig hartfalen bij patiënten met pulmonale hypertensie. En daar werkt ze - vele grote onderzoeksubsidies later - nog steeds. Rechtszijdig hartfalen is volgens DeMan “een vergeten kindje.” En dat terwijl het de belangrijkste doodsoorzaak van pulmonale hypertensie is. “Cardiologen zijn meestal niet geïnteresseerd, want gericht op linkszijdig hartfalen, en longartsen zijn vooral geïnteresseerd in de longen.” Maar de aandoening wekte wel meteen de interesse van DeMan, zowel vanwege het klinisch belang als het onontgonnen onderzoeksterrein. “De ziekte treft heel veel jonge patiënten en er zijn weinig mogelijkheden om het te behandelen. Dat intrigeerde mij enorm. Ieder klein stapje vooruit betekent zoveel voor die patiënten. Daarbij ben ik ook heel nieuwsgierig in wat er in dat orgaan gebeurt. En juist omdat er niet veel bekend is, kan ik mijn fantasie in het onderzoek kwijt en krijg ik ruimte ommijn ideeën uit te voeren.” 11 PRIX GALIEN NEDERLAND 2022
Zijn droom? Dat ieder ziekenhuis een afdeling Fototherapie’ heeft, waar licht gebruikt wordt om ziekte lokaal en veilig met medicijnen te kunnen behandelen. Er is nog een lange weg te gaan, maar Wiktor Szymanski, onderzoeksleider van het Medical Imaging Center van de UMC Groningen en genomineerde voor de Research Award, gelooft er heilig in. “Ik geloof het wel”, antwoord Szymanski op de vraag of hij de ‘founding father’’ van een nieuwe stroming binnen de farmacologie mag worden genoemd. De eerste ideeën om licht in de farmacologie te gebruiken dateren van de jaren 70 in de vorige eeuw. Maar die ontwikkeling stokte al na enkele publicaties. Begin deze eeuw kwam de optogenetica op, waarbij eiwitten door genetische manipulatie gevoelig worden gemaakt voor licht, een methode die toegepast werd om hersenfuncties in beeld te brengen. “Een fantastische methode”, aldus Szymanski, alleen vanwege de genetische manipulatie niet bruikbaar in de geneeskunde. “Maar misschien konden we de methodiek wel gebruiken en met licht de werking van kleine moleculen reguleren. Dat bracht ons op het idee om de brug te bouwen tussen licht en leven.” Voor Szymanski was de overstap van de faculteit Natuurwetenschappen van de Rijksuniversiteit Groningen, waar hij werkte met Nobelprijswinaar prof. dr. Ben Feringa, naar het UMC Groningen, de meest cruciale stap voor het verder uitwerken van de fotofarmacologie. Daar ging hij met een andere bril kijken. “Ik ben een fundamenteel chemicus. Chemici bedenken vaak eerst een oplossing en zoeken dan naar een probleem. Dokters zien eerst een klinisch probleem PRIX GALIEN NEDERLAND 2022 RESEARCH AWARD ‘Wat in het hoofd van enkele mensen zat is uitgegroeid tot een community’ GENOMINEERDE RESEARCH AWARD Wiktor Szymanski 12 | PRIX GALIEN NEDERLAND 2022 en zoeken vervolgens naar een oplossing. In het ziekenhuis zag ik patiënten en sprak met chirurgen die dagelijks patiënten zien met grote gezondheidsproblemen, zoals een patiënt met metastasen van tumoren die ze niet met een scalpel kunnen verwijderen omdat deze te dicht bij een belangrijke zenuw of bloedvat liggen. Ik vertelde over mijn idee om een soort lichtschakelaar in te bouwen in medicijnen, zodat deze bij bestraling met licht kunnen switchen van de inactieve naar de actieve vorm en vice versa. Ik zag hun ogen groot worden. ‘Dit is een fantastisch idee’, zeiden ze, ‘ook al gaat het jaren duren voor het werkt, we gaan het doen, we ondersteunen je.” Een tweede belangrijke stap was het eerste internationale symposium voor fotofarmacologie. Szymanski kreeg in 2015 een NWO Vidi-beurs voor zijn onderzoeksthema Photopharmacology, pharmacological treatment in a new light. “Ik vroeg 15.000 euro extra om een symposium te organiseren om het onderzoeksveld bij elkaar te brengen.” Dit lukte. Het symposiumwas in 2017 in een collegezaal van het UMC Groningen en trok 100 mensen. “Het symposiumwas heel inspirerend. De aanwezigen waarvan de meeste chemicus waren, bezochten onze werkplek. Ze liepen door de gangen van het ziekenhuis en zagen echte patiënten met dramatische problemen. Dit deed hen beseffen dat we hier op de juiste plek waren en dat we hier met onze ideeën het verschil konden maken en levens konden redden.” Intussen is het vierde International Symposium on Photopharmacology in Hong Kong gepland in 2023 en groeit het aantal bezoekers. “Wat in het hoofd van enkele mensen zat, is nu uitgebouwd tot een onderzoeksveld en een community met een gezamenlijk idee en een groepsgevoel.” En, vervolgt hij met een knipoog: “met veel competitie.” Er zijn nog veel uitdagingen voor het eerste lichtmedicijn werkelijkheid is. Zo is eigenlijk alleen infrarood en nabij-infrarood licht geschikt omdat het dieper in de weefsels doordringt en veilig is. Maar dit licht bevat te weinig energie om reacties in gang te zetten. Dus zijn er speciale moleculen nodig. Ook de manier om het licht dat de schakelaar moet bedienen op moeilijke plaatsen in het lichaam te krijgen, is nog een zoektocht. Szymanski verwacht de eerste toepassingen over “15 tot 20 jaar” bij chemotherapie en antibiotica. Wat betreft het laatste droomt hij ervan om tegelijkertijd een infectie te kunnen aantonen en behandelen. Via een optisch instrument een lichtgevende stof injecteren die bacteriën in beeld brengt en vervolgens antibiotica toedienen en met licht activeren. •
COLOMN Stel, we veranderen niets; op dit moment werkt een op de zeven werknemers in de zorg. Dit zal zich ontwikkelen naar een op de drie werknemers, wanneer er niets verandert in onze zorgvraag en de manier waarop we zorg leveren. Onmogelijk dus… Daarom is het zo belangrijk dat de spot wordt gezet op de inzet en opbrengst vanmedische technologie en digitale zorg. Het heeft een unieke belofte; automatisering biedt een enorm potentieel, zodat zorgpersoneel zich beter kan concentreren op datgene waar ze goed in zijn. Dat ze meer kunnen gaan doen van datgene waarvoor ze het vak hebben gekozen. Zich niet bezig hoeven te houden met die zaken en taken die energie en onnodige tijd kosten. (Innovatieve) technologieën kunnen daarnaast de zorgprofessional ondersteunen in het verbeteren van diagnose, behandelen of de keuze rechtvaardigen om juist niet te behandelen. Dus behalve het huidige werken efficiënter en daarmee prettiger te maken, kan het ook helpenmet het werk anders in te richten en je professionaliteit verder teverbeteren.Monitoringopafstandbewijst zichal,waarom niet doorzetten naar een volgende stap van verbetering van zorg? Bovendien draagt het op een juiste manier inzetten van medische technologie en digitaliseren ook bij aan minder belasting van het milieu, en biedt het patiënten demogelijkheidmeer zelf te doen, als ze dat kunnen en willen. Dat laatste is ook niet onbelangrijk. ‘Medtech biedt kansen voor positieve verandering voor patiënt en/of professional’ Als ambassadeur van de Prix Galien Awards ondersteunt FME dit initiatief van harte om de medtech innovaties in het zonnetje te zetten. Met zo’n prijs vergroten we de mogelijkheden om te laten zien hoe medische technologie en digitalisering kan bijdragen aan huidige en toekomstige uitdagingen. Wat voor kansen het kan bieden. En dat samenwerking tussen bedrijven, zorginstellingen, medewerkers en patiënten gestimuleerd moet worden om te ervaren hoemedische technologie het leven kan vergemakkelijken. De diversiteit in aanbod van medische technologie is groot. De mogelijkheden die het biedt zijn enorm gevarieerd. Daarom heb ik zoveel respect voor de deskundigheid van de jury van de Prix Galien, die de keuze moet maken tussen al die mooie innovaties. Met een gedegen analyse en nuttig rapport, worden bedrijven geholpen om nog beter te kijken hoe hun product bij kan dragen. De prijs en het rapport bieden innovators handvatten om mee verder te ontwikkelen. Dat vind ik het mooie aan deze prijs. We gaan ervoor het de jury zo moeilijk mogelijk te maken, met vele inzendingen, want met 500.000 soorten medische hulpmiddelen en daarboven op nog een heleboel oplossingen op gebied van digitalisering, voorzie ik een kansrijke toekomst voor de PrixGalien MedTech Innovation Award! • Iris van Bemmel Programmamanager gezondheid en zorg FME Medische technologieën kunnen veel bijgedragen aan het verbeteren van de Nederlandse zorg. Want, hoewel de kosten voor medische technologie toenemen, omvatten deze kosten slechts een klein percentage van de totale zorgkosten. We zien in de nabije toekomst een stijging van die zorgkosten waarbij meerdere factoren een rol spelen. Het toenemend tekort aan zorgpersoneel is zo’n factor die daarin steeds belangrijker wordt. Helaas lijkt het personeelstekort nog wel te worden onderschat, maar wij zien dit als grootste bedreiging in de komende decennia, omdie zorgkosten te beteugelen en de kwaliteit van leven van patiënten overeind te houden. Met huidige hoge werkdruk in de hele zorg is het leren werken met nieuwe of andere medische technologie vrijwel onmogelijk. Dat geldt ook voor het veranderen van werkmethoden of met andere mensen samenwerken door het inzetten van technologie. Je vraagt nogal wat van alle medewerkers in de zorg, nu al met de huidige druk op de zorg. Laat staan dat er dan ook nog verwacht wordt dan medewerkers en instellingen nieuwe werkwijzen in gaan voeren. Alleen, die digitalisering, die monitoring op afstand, die automatisering van informatie-uitwisseling, gaat wel helpen om medewerkers te ontzien, te ontlasten, makkelijker en sneller te kunnenwerken en patiëntenmeer zelf te kunnen laten doen. Het zal alleen toch moeten… PRIX GALIEN NEDERLAND 2022 13 De Prix Galien MedTech Innovation Award zet de meerwaarde van medtech in de spotlights
Wat is nu eigenlijk Artificial Intelligence (Kunstmatige Intelligentie)? Het is een term die eigenlijk al stokoud is. In 1956, tijdens de opkomst van elektronische computers, vond in VS een conferentie plaats om na te gaan in hoeverre deze nieuwe apparaten in staat waren om expressies van menselijke intelligentie te simuleren. Zoals taal, abstractievermogen, het oplossen van problemen, leren, etc.. Tijdens deze conferentie Dr. Nicky Hekster Consultant en docent Artificial Intelligence De Belofte van Artificial Intelligence De digitale transformatie van onze maatschappij heeft ervoor gezorgd dat er oceanen aan elektronische gegevens (data) beschikbaar zijn. Dé voedingsbodem voor Artificial Intelligence. De zorg en levenswetenschappen doen hier hun voordeel mee. We spraken hierover met MedTech jurylidNicky Hekster, diemeer dan tien jaar geledenmet deze ontwikkelingen bij IBM aan de slag ging. Hij ziet dat tegenwoordig AI grote voordelen oplevert, maar dat tegelijkertijd voorzichtigheid geboden is. Artsen kunnen sneller en preciezer hun werk uitvoeren, patiënten kunnen een meer persoonlijke behandeling krijgen en onderzoek naar nieuwe geneesmiddelen kan worden versneld. PRIX GALIEN NEDERLAND 2022 14 | PRIX GALIEN NEDERLAND 2022
INTERVIEW stelde de computerwetenschapper John McCarthy de term Artificial Intelligence voor. Een definitie luidt als volgt: ‘AI is de creatie van intelligente systemen die werken en reageren zoals wij, mensen’. Anders gezegd: AI is het vermogen van computers om taken uit te voeren waarvoor wij als mensen onze intelligentie voor nodig hebben. Waarom hoor je er nu zoveel over? Is het niet een hype die gewoon weer voorbijgaat? Dat heeft alles te maken met elektronische gegevens, data. De digitalisering van ons leven (denk aan het gebruik van laptops, smartphones, Internet, social media, sensoren, softwareapplicaties, enz.) staat garant voor het dagelijks genereren van zeer grote hoeveelheden data. Jaren geleden is men al tot het besef gekomen dat je met die data wel eens je voordeel zou kunnen doen (men zei “big data is de nieuwe ruwe olie” …). Je kunt er kennis en inzichten uit ophalen! Denk aan het verbeteren van omzet, van klantervaringen via het Internet, procesoptimalisatie, beeldherkenning en nog veel meer. In de jaren vijftig ging het vooral om menselijk redeneren in regels te vatten en dat te automatiseren. Je had toen de zg. expert systemen. Computers zijn nu veel sneller dan vroeger, dataopslagsystemen kunnen meer data aan en zijn ook sneller, de software is verbeterd en nu zijn we ineens in staat om via een combinatie van deterministische regels en dataheuristiek die belofte uit 1956 waar te maken. Het heeft misschien even geduurd voor dat het tot wasdom kwam, maar het is beslist geen hype die overwaait. AI zit in ons leven, denk aan spamfilters, kijk- of luistersuggesties die je krijgt van Netflix of Spotify, het openen van je iPhone via gezichtsherkenning, interactie met Siri, en ga zo maar door. In alle sectoren van het bedrijfsleven wordt het gebruikt. Zijn er al voorbeelden van AI toepassingen in de Healthcare, Life Sciences of Pharma? Jazeker! In de radiologie bijvoorbeeld wordt AI gebruikt als ondersteuning voor het beoordelen van medische beelden. Dat levert tijdwinst en meer nauwkeurigheid op. AI is ook in staat om op het gebied van diabetische retinopathie fundusfoto’s te interpreteren. Met taaltechnologie (Natural Language Processing) kan men patiënten snel van dienst zijn, bijv. bij vragen over een mogelijke ziekte of pretriage. Je ziet ook toepassingen in de genetica, een vakgebied dat bij uitstek veel data genereert. Daar kunnen snel verbandenwordengelegd tussenexperimentele bevindingen en de wetenschappelijke literatuur. Of AI helpt genen die met een bepaald ziektebeeld te maken hebben te classificeren. In de farmaceutische industrie worden m.b.v. AI klinische studies preciezer gemaakt via slimme cohortselectie en onderzoek naar nieuwe geneesmiddelen kan ook de hulp van AI goed gebruiken. Recent met de coronapandemie heeft men AI ook op allerlei vlakken ingezet. Eigenlijk overal waar er veel data beschikbaar zijn, ligt er een kans voor AI. Niet dat dit de Haarlemmerolie is, maar het verdient in ieder geval een kans. Veel ziekenhuizen hebben wel een enthousiaste arts die met AI aan de gang is gegaan en daarover heeft gepubliceerd. Het verkeert wat dat betreft nog wel in de beginfase en een inbedding in de klinische werkstromen is niet altijd vanzelfsprekend. U schetst een aantal voordelen, maar kleven er ook bezwaren aan? Ik noemde net de inbedding in een klinische omgeving. Je kunt je afvragen waarom dat niet meteen gebeurt. Dat heeft onder meer temakenmet de onbekendheidmet en dus ook vertrouwen in AI. Een bepaalde toepassing zal zich eerst moeten bewijzen en een goede en representatieve testfase is onvermijdelijk. Je zult ook mensen in het gebruik moeten opleiden. Of het nu gaat om een zelf ontwikkelde toepassing of een die is ingekocht bij een gerenommeerde leverancier. Dat kost menskracht, tijd en geld. Dat is niet altijd beschikbaar. Ook is voorzichtigheid vereist bij gebruik van data. Is het wel goede data zonder vooringenomenheid (bias)? Als dat wel het geval is er grote kans op garbage-in-garbage-out en is alles voor niets. Is de data wel op een (juridisch) verantwoorde manier verkregen? Als het data afkomstig is van patiënten, is hen dan wel om toestemming voor gebruik gevraagd? Voldoet het aan de AVG? Van wie is de data? Dan zijn er nog uitdagingen om data te ontsluiten of medischethische aspecten die je kunt tegenkomen. Hoe goed is de applicatie eigenlijk? Kortom, geen triviale exercitie! Gelukkig heeft Nederland met tal van sectoren de krachten gebundeld onder de noemer van de Nederlandse AI Coalitie. Dit is een publiek-privaat samenwerkingsverband waarbij overheid, bedrijfsleven, onderwijs- en onderzoeksinstellingen en maatschappelijke organisaties zich inzetten om AIontwikkelingen in Nederland te versnellen en AI-initiatieven in Nederland met elkaar te verbinden. Daarvan maakt de werkgroep Gezondheid en Zorg deel uit. Het is een van de grootste groepen! Hier worden ook de voorgenoemde uitdagingen geadresseerd. Ook heeft de Overheid bijvoorbeeld voor een Leidraad Kwaliteit van AI in de Zorg ontwikkeld om een aantal uitdagingen voor te zijn en te beheersen. Hoe ziet u zelf de toekomst van AI in de zorg en levenswetenschappen? Die ziet er wat mij betreft rooskleurig uit! Natuurlijk zijn we net van start en staat het nog in de kinderschoenen. Maar de ontwikkelingen gaan razendsnel. Artsen denken wel eens dat hun rol in de toekomst is uitgespeeld, maar niets is minder waar! Wij mensen zijn nog steeds veel knapper dan snel en slim rekentuig. Alleen AI ziet wat wij nog niet weten en verzilvert in feite de kennis die onze hoofden zit. Artsen, onderzoekers, laboranten, patiënten, etc. blijven allemaal nodig om deze AI-applicaties te ontwikkelen, te trainen, nieuwe dingen te leren en ja ook te (her) testen. Veel mensen zien een dystopische wereld opdoemen waarin robots onze maatschappij beheersen (de filmindustrie heeft ons hier lelijk op het verkeerde been gezet!). Ik denk dat wij als mensen AI moeten omarmen en moeten leren ermee samen te werken. Net zoals u en ik een auto kunnen besturen, een piloot een vliegtuig kan vliegen, zonder eigenlijk dieptekennis te hebben van alle onderdelen. En ja tegenwoordig hebben we auto’s die autonoom hun weg vinden en automatische piloten bestaan allang. Ook dat is allemaal AI-technologie! • ‘AI ziet wat wij nog niet weten en verzilvert in feite de kennis die onze hoofden zit’ 15
JURYVOORZITTER Award Nederland komt ook in aanmerking voor de mededinging aan de Internationale Prix Galien MedTech Innovation Award die tweejaarlijks wordt uitgereikt en wordt beoordeeld door de juryvoorzitters van de participerende landen. Ook de MedTech Innovation Award wil stimuleren dat er vernieuwende en baanbrekende producten op de markt komen. We streven ernaar dat de MedTech Innovation Award een gerenommeerde prijs wordt, die evenals de Research Award, fundamenteel bijdraagt aan vooruitgang in de wetenschap. Bekendheid en zichtbaarheid van de MedTech Award is daarvoor wel een vereiste. Ook dit jaar zijn kwalitatief hoogstaande aanmeldingen ingezonden, kwantitatief gezien streven we naar nog meer aanmeldingen. Vooral ook van start ups in de medische sector. Zij zijn hard nodig om de digitalisering in de gezondheidszorg te versnellen en te verbeteren. De transitie naar een andere manier van werken binnen de gezondheidszorg door inzet van technologie verloopt nog veel te traag enhet rendement ervanop de zorg en arbeidsmarkt (denk aan tekorten van zorgpersoneel) is nog onvoldoende aangetoond. Robuuste evaluatiemethoden en praktijkdata zijn nodig voor het aantonen van effecten van medische en gezondheidstechnologie, we hopen dan ook dat de MedTech Award hier ook een aanjaagfunctie in kan vervullen. We gaan dan ook uit de aanmeldingen van dit jaar een prijswinnaar kiezen die zowel het product, het bedrijf als de PRIX Galien verder brengt.• Lisette van Gemert-Pijnen Hoogleraar Gezondheidstechnologie Universiteit Twente 16 | PRIX GALIEN NEDERLAND 2022 De Prix Galien MedTech Innovation Award wordt uitgereikt voor innovatieve medische- en gezondheidszorgtechnologie. Hierbij gaat het om allerlei innovatieve technische producten die de kwaliteit en continuïteit van de gezondheidszorg bevorderen, voor consumenten, patiënten en voor zorgverleners (formeel en informeel zoals mantelzorg). Afgelopen jaren is de prijs uitgereikt aan bedrijven die ook daadwerkelijk de zorg geïnnoveerd hebben. We zijn dan ook verheugd dat de Prix Galien MedTech Innovation Award daar een aanjaagfunctie in heeft kunnen vervullen. We hopen dan ook dat komende jaren de prijswinnaars een boegbeeld worden van innoverende medische- en gezondheidstechnologie en dat zij ook een inspiratiebron zijn voor bedrijven om mee te dingen naar deze MedTech Innovation beloning. De aanmeldingen worden door de jury beoordeeld op een aantal criteria zoals de motivatie voor de MedTech Innovation Award en de status van de innovatie. Is de innovatie gevalideerd en gecertificeerd, hoe is de doelgroep betrokken bij de ontwikkeling van de innovatie, is de innovatie opschaalbaar en wat is de te verwachten impact op de gezondheidszorg, wetenschap en samenleving? De MedTech Innovation Award is relatief pril (4 jaar) vergeleken met de Pharma en Research Award en de Internationale Prix Galien. De winnaar van de Prix Galien MedTech Innovation PRIX GALIEN NEDERLAND 2022 ‘Afgelopen jaren is de prijs uitgereikt aan bedrijven die ook daadwerkelijk de zorg geïnnoveerd hebben’
KANDIDATEN Curasoft Curasoft B.V. Enatom VIEMR B.V. Power of Four concept - Krios G4 ThermoFischer Scientific Scinus Scinus Cell Expansion Netherlands BV MEDTECH INNOVATION AWARD 2022
Datagedreven zorg door slimme zorgpaden ondersteuning, geen theorie maar praktijk Innovatieve tijdbesparende software voor de zorgsector Curasoft EPD is een volwassen en bewezen SaaS-oplossing die het verwerken van zorg specifieke patiëntinformatie en algemene bedrijfsgegevens van zowel eerstelijnszorg als ook tweedelijnszorg instellingen integreert in één proces ondersteunend en flexibel elektronisch medisch dossier. De kracht zit in de flexibiliteit van de software waarmee middels zorgpaden, workflow en signaleringen de informatiebehoefte en werkprocessen voor zowel de zorgprofessional als ook de (financiële) administratie op maat kan worden ingericht, zonder maatwerk software ontwikkeling. Dit betekent voor een zorginstelling dat zij zonder tijdrovend of kostbaar implementatieproject ondersteund kan worden in het werken met hoog complexe processen en bijzondere persoonsgegevens. Voor de patiënt geeft Curasoft transparantie in zorg omdat de uitwisseling van informatie tussen de arts en de patiënt gedurende het gehele behandeltraject automatisch plaatsvindt als onderdeel van het patiënt specifieke zorgpad dat ontstaat door de inzet van slimme beslisbomen. De innovatie wordt gerealiseerd doordat de applicatie is gebaseerd op het gepatenteerd metadata driven database CCIS® framework; door dit slimme flexibele framework hoeft slechts 1 versie van de software onderhouden te worden voor alle zorginstellingen, disciplines en maatwerk inrichtingen waarvan dagelijks duizenden professionals gebruik maken. De cloud-infrastructuur stelt ons in staat om op een eenvoudige manier een schaalbare oplossing te bieden. Maatwerk zonder maatwerk, breed en snel toepasbaar. Logistiek gezien is de agenda het ankerpunt voor de professional. Hierin staan de contactmomenten gerelateerd aan de zorgpaden die de patiënten doorlopen. Door deze integratie is zowel inhoudelijk als qua tijdsbesteding altijd een volledig overzicht van het individuele zorgpad van de patiënt en de betrokkenheid van de verschillende professionals hierbij. Daarnaast worden de afgesproken activiteiten ook actief bewaakt, met in te stellen signaleringen voor de professional wanneer de afgesproken termijn wordt overschreden. MEDTECH INNOVATION AWARD De patiëntregistratie vindt eenmalig plaats, net als de registratie van geplande en uitgevoerde zorg, alsook het vullen van het dossier. Aangezien de financiering van een zorgorganisatie in hoge mate afhangt van een juiste registratie van de verleende zorg, is het zaak om deze eenduidig vast te leggen. Curasoft koppelt deze registratie direct aan relevante activiteiten voor de professional zelf, in plaats van aparte administratieve handelingen te vragen van de front-office. Door middel van het eigen patiëntenportaal Mijn Medisch Dossier wordt de patiënt actief betrokken bij de behandeling en kan via standaard vragenlijsten goed inzicht verkregen worden in de resultaten van de behandeling. Daarnaast worden patiëntengegevens uitgewisseld in het formaat van de Zorg Informatie Bouwstenen (ZIB) en krijgt dit jaar het MedMij label. Het Mijn Medisch Dossier wordt daarmee het eerste portaal welke ook de Persoonlijke GezondheidsOmgeving (PGO) functie krijgt. Diverse keurmerken en certificeringen tonen aan dat Curasoft voldoet aan strenge eisen die worden gesteld in de zorgsector; zo is Curasoft ISO27001 en NEN7510 gecertificeerd en zijn de diagnostische delen van de software CE gecertificeerd. • PRIX GALIEN NEDERLAND 2022 18 | PRIX GALIEN NEDERLAND 2022
www.prixgalien.nlRkJQdWJsaXNoZXIy ODY1MjQ=